Rotunda św. Mikołaja
parafiamagdaleny.pl
ROTUNDA ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA

KAPLICA ROMAŃSKA NA WZGÓRZU ZAMKOWYM

MSZA ŚWIĘTA

6 grudnia 2014 roku
15.00


RYS HISTORYCZNY

Rotunda romańska w Cieszynie jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Ziemi Cieszyńskiej. Powstała na przełomie XI i XII wieku, przez szereg stuleci była kaplicą zamkową pod wezwaniem św. Mikołaja. Zbudowana z kamienia łupanego i ciosów wapiennych, zaś sklepienia wykonane są z łupków kamiennych. Do nawy na planie koła przystaje od wschodu, oddzielona od niej trzema schodkami półkolista absyda. Średnica nawy mierzy 6,4 m, wysokość od podstawy sklepienia 11,3 m.

W zachodniej części nawy zrekonstruowana empora wsparta na trzech arkadach kolumnowych. Schody na emporę biegną wewnątrz muru rotundy. Z drugiej strony empory znajduje się zamurowany obecnie portal romański prowadzący kiedyś do palatium - mieszkania dowódcy grodu. Rotunda jako jedyna murowana budowla służyła najprawdopodobniej za najważniejszy punkt oporu na wypadek wojny.

Początkowo rotunda spełniała funkcję ośrodka administracji kościelnej cieszyńskiej kasztelanii oraz była kościołem parafialnym. Według jednej z hipotez rotunda użytkowana była także jako kaplica grodowa, a przy niej znajdował się najstarszy cmentarz parafialny Cieszyna, gdzie chowano naczelników kasztelanii i członków ich rodzin oraz rycerzy. Używany był do powstania miasta lokacyjnego (1260 r.), kiedy to założono nowy cmentarz w miejscu dzisiejszego placu Teatralnego.

Rotundę przebudowano w XIV wieku. Podwyższono wówczas poziom wnętrza i położono posadzkę. W czasie pożaru w 1484 roku budowla uległa zniszczeniu.

Rotunda została gruntownie przebudowana w 1839 roku podczas przebudowy wzgórza zaprojektowanej przez Józefa Kornhäusla. Przeprojektowana została w stylu klasycystycznym poprzez wybicie arkadowych okien, ozdobienie boniowaniem i klasycystycznymi podziałami elewacji. Prace konserwatorskie ukończone w 1955 roku przywróciły jej pierwotną postać i odsłoniły dawny poziom ulicy.