Kalwaryjska asysta
parafiamagdaleny.pl
Tradycja asysty cieszyńskiej, uczestniczącej w obchodach Zaśnięcia i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kalwarii Zebrzydowskiej

Wydarzeniem inicjującym była pielgrzymka do Kalwarii księcia Adama Wacława, mająca miejsce w 1614 roku. W dokumencie z 1740 roku jest wzmianka o przywilejach dla panien i młodzieńców z cieszyńskiego, przekazanych przez tzw. "Dyplom": "Od roku 1740 (młodzież Śląska Cieszyńskiego: Cieszyna, Skoczowa, i Frydku) uzyskała przywileje tzw. asysty Matki Boskiej w organizowanych w Kalwarii Zebrzydowskiej obchodach Zaśnięcia Matki Boskiej dnia 13 sierpnia oraz Wniebowzięcia Matki Boskiej dnia 15 sierpnia. Do asysty przyjmowane muszą być panny oraz młodzieńcy z pobożnych i moralnych rodzin..."

Tymi słowy rozpoczyna się tekst zawarty w "Dyplomie" a nadany asyście cieszyńskiej na przedstawione uroczystości, obchodzone już od ponad 350 lat w Kalwarii Zebrzydowskiej.

Niewielu ze współczesnych cieszyniaków wie, że już od ponad 390 lat istnieje tradycja pielgrzymowania Śląska Cieszyńskiego do sanktuarium Matki Bożej w Kalwarii. Wyżej cytowany "Dyplom" precyzuje następujące twierdzenie: "Ten przywilej pierwszeństwa asystowania ma młodzież z Cieszyna i okolicy, a zawdzięcza on swój początek wielkiej pielgrzymce księcia cieszyńskiego Adama Wacława w roku 1614 i nikt nie może asyście cieszyńskiej ten przywilej odebrać..." Dalej dokument wylicza następujące przywileje: "Asyście przysługuje wolne mieszkanie i wikt podczas pobytu w klasztorze Ojców Bernardynów Zakonu św. Franciszka w Kalwarii Zebrzydowskiej. Ten przywilej ma być przy każdej zmianie przełożonego podpisem i pieczątką klasztoru potwierdzony." Historia kalwaryjskich dróżek towarzyszących uroczystościom Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP zna fakt powierzenia zespołom świeckim godności noszenia "feretronu". Asystę tworzyło kilkunastu młodzieńców i tyleż panien, przy czym od miejscowości, z których się młodzież rekrutowała utworzone zostały cztery odrębne asysty: cieszyńska, andrychowska, kętska oraz krakowska. Pierwszy kontakt z asystami występuje w 1754 roku, w którym zaczęły ze sobą konkurować Ponieważ powstawały wcześniej - toczący się spór rozstrzygnął ówczesny gwardian Jan Kapistran Połaniecki, przyznając pierwszeństwo asyście cieszyńskiej, która zawsze występowała w sposób najbardziej wystawny. Trzeba w tym miejscu dodać, że asysta cieszyńska tworzyła rodzaj bractwa z przełożoną na czele. W roku 1929, klasztor urządził A. Schwabowej, przełożonej asysty, uroczystość jubileuszową z okazji 50-lecia piastowania tej funkcji. Podobny jubileusz obchodziła w 1978 roku Maria Branny (z domu Kofin).

Co oznaczał Śląsk Cieszyński dla klasztoru kalwaryjskiego wynika między innymi z faktu zwrócenia się do miasta Cieszyna z prośbą o ufundowanie drugiej złotej korony dla Dzieciątka Jezus z obrazu kalwaryjskiego. Komitetowi cieszyńskiemu przewodniczył ks. poseł Józef Świeży. O ogromnych uroczystościach koronacji, które odbyły się w 1887 roku istnieje szczegółowy opis w referacie p. Branny. Wynika z niego fakt udziału w nich 10-tysięcznej reprezentacji pielgrzymów ze Śląska, na czele z najwyższymi przedstawicielami hierarchii kościelnej. Członkowie asysty cieszyńskiej nieśli złote korony oraz obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej. Asyście przewodniczyła Tekla Klimosch.

Od roku 1890 przewodnictwo asysty objęła Alojzja Schwabowa, austriaczka z pochodzenia. Zbiegiem okoliczności - w czasie studiów w Cieszynie zamieszkał u p. Schwabowej przyszły kustosz klasztoru kalwaryjskiego ojciec Stefan Podworski, wielki przyjaciel młodzieży Śląska. W roku 1902 - roku 300-ego jubileuszu klasztoru kalwaryjskiego ojciec Podworski zaproponował powierzenie kierownictwa asysty męskiej Janowi Koterli, zaś asysty żeńskiej Alojzji Schwabowej. Obchody Jubileuszowe Klasztoru stanowiły dla asysty nowy rozdział - jej podział na asystę męską i żeńską z oddzielnymi przewodniczącymi. Przełożonymi asysty męskiej obok wspomnianych Jana Koterli (od 1902 r.), Karola Martinka (od 1907r.) byli Antoni Macura (od 1962r.), Franciszek Socholik (od 1973 r.), Czesław Widenka (od 1978 r.) oraz Florian Sikora (od 2002 r.). Wśród asysty żeńskiej (od 1934 r.) funkcję przełożonej pełniła Maria Branny, zaś po Jej śmierci - od 1985 r. Pani Elżbieta Buława /z domu Lorek/. W miesiącu sierpniu 2002 roku Asysta Cieszyńska jak co roku uczestniczyła w Uroczystościach kalwaryjskich, przy czym była to uroczystość niezwykła, daleka od corocznych spotkań maryjnych. Asysta brała bowiem udział w uroczystości jubileuszowej: 400-lecia sanktuarium kalwaryjskiego.